به گزارش بورس نیوز، شرکت 22 میلیارد و 500 میلیون تومانی تولیدی گاز لوله که در چهار سال نخست دهه 80 از آن به عنوان سهم طلایی بازار سهام یاد می شد در حال حاضر دست به گریبان مصائب فراوانی است که از سال های نه چندان دور بر آن تحمیل شده است.

گرچه "پلوله" پس از استقرار مدیریت جدید به سود عملیاتی 23 تومان و 9 ریالی برای هر سهم در سال مالی 90 و حتی 6 تومان و 4 ریالی در سه ماهه اول سال مالی جاری دست یافته اما به دلیل تحمیل زیان انباشته 83 میلیارد و 923 میلیون و 800 هزار تومانی در نهایت تبخیر تمامی عایدات آنرا باعث می شود.

این در حالی است که روزانه با افزوده شدن جرایم دیر کرد و وجوه التزام هزینه های مالی، سهم 373 تومانی هر سهامدار از این زیان بیشتر و بیشتر می گردد.

شاید بتوان دلیل حال و روز کنونی شرکت تولیدی گاز لوله را در سالیان گذشته جستجو کرد.

روزهایی که شرکت سرخوش از مناسبات دولت وقت با قدرت های جهان، به تن خود صابون اعطای وام میلیاردی صندوق بین المللی پول به کشور و قراردادهای سودآور در زمینه بهسازی خطوط آب و فاضلاب را می زد که پس از انتخابات سال 84 همه آروزها به یکباره رنگ می بازد.

در عین حال تقسیم سودهای غیر عملیاتی، استقراض، اتکاء به فروش های مناقصه ای، عدم پرداخت به موقع اقساط وام ها، روی آوردن به معاملات درون گروهی با شرکت های تابعه و در کنار آن انباشت اقلام راکد تولیدی با افت طرح های عمرانی و البته عدم وصول مطالبات از نهادهای دولتی به تشدید بدهی های سنگین آن سال به سال افزود.

این اتفاق اما شاید تلنگری باشد برای دیگر صنایع فعالی همچون لوله و تجهیزات سدید، کربن ایران، دوده صنعتی و غیره که با مشکلاتی مشابه دست و پنجه نرم می کنند.

در این باره یک منبع آگاه در شرکت لوله و تجهیزات سدید در گفتگو با بورس نیوز می گوید: گرچه باید بین نوع تولید شرکت گاز لوله و شرکت تجهیزات سدید باید تفاوت قائل شد اما رکود فزاینده بر صنعت و تحمیل زیان های هنگفت قرابت معنی داری را میان دو شرکت برای فرود به ورطه ورشکستگی ایجاد کرده است.

از گاز لوله تا "فسدید"

وی که عدم انتشار نام خود را شرط مصاحبه با خبرنگار ما عنوان می کند؛ توقف پروژه های عمرانی گاز رسانی و عدم وصول مطالبات از نهادهای دولتی را دلیل اصلی رو به زوال رفتن این واحد اقتصادی می داند می افراید: در حال حاضر کارخانه لوله و تجهیزات سدید حداکثر با 10 درصد ظرفیت تولیدی فعال بوده و هر روز کارکنان و کارگران بدون هیچ گونه فعالیت مفیدی تنها گرد هم جمع شده و پس از گذراندن روز، به خانه های خود می روند.

این اتفاق در حالی روی می دهد که پیشتر با حضور استاندار تهران، نمایندگان مجلس و برخی مسئولان دولتی و اجرایی کشور در کارخانه، از نزدیک مشکلات صنعت را شاهد بودند.

دست های پنهان در صنعت

این منبع آگاه عدم ایفای تعهدات در مقابل "فسدید" را یادآور شد و در بخش دیگری افزود: به نظر می رسد دست هایی برای پایین کشیدن کارخانجات تولیدی و صنایع فعال در زمینه تولید لوله وجود دارند که ورشکستگی شرکت ها را دنبال می کنند.

در مقابل اما مدیر امور مالی سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی، به عنوان اصلی ترین سهامدار عمده "پلوله" تنها بخشی از مشکلات شرکت گاز لوله را ناشی از مصائب حاکم بر صنایع کشور عنوان می کند و می گوید: عمده اتفاقات امروز "پلوله" از هزینه های مالی است که در سال های گذشته بر آن تحمیل شده است.

اما اینکه مقصر ورشکستگی آن چه کسانی هستند باید آنرا از مراجع قضایی پرسید.

فرصت جدید در ورشکستگی

حجت اله محمدیان پور با بیان اینکه اعلام ورشکستگی خود به نوعی فرصت محسوب می شود، افزود: گرچه در قوانین و احکام حقوقی کشور درک صحیحی از ورشکستگی شرکت وجود ندارد اما به هر حال پذیرش آن می تواند به عنوان فرصتی برای شرکت و صاحبان سهام آن برای کاهش بدهی های بانکی و مالی باشد.

به گفته وی سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی همچنان پیگیر وضعیت "پلوله" بوده و در انتظار رأی دادگاه برای پذیرش یا عدم پذیرش دادخواست ورشکستگی است.

افشاگری از زاویه دید متفاوت

در نهایت کارشناس شرکت سرمایه گذاری ملی ایران به عنوان دیگر سهامدار عمده "پلوله" با زاویه دید متفاوت تری نسبت به کارشناسان قبلی، وضعیت امروز این شرکت را ناشی از عملکرد نادرست مدیریت اسبق آن در کنار مشکلات حاکم بر کلیه صنایع کشور می داند و می گوید: در آن سال ها با ایجاد معاملات درون گروهی بوسیله شرکت های تابعه همچون شرکت لوله های دوجداره قدر، شیمیایی فرآورد قشم و آب و حیات کرمان و غیره سودهای موهومی شناسایی شد که مبنای حسابداری آنها مشخص نبود.

محمدرضا صادقی مقدم متوسل شدن به اخذ تسهیلات گران قیمت برای تقسیم سود نقدی مجامع و عدم تسویه به موقع آنها را دلیل دیگر انباشته شدن زیان هنگفت گاز لوله عنوان کرد و افزود: در اوایل دهه 80، تسهیلاتی که قرار بود از سوی بانک جهانی به دولت وقت پرداخت شود، در زمینه بهسازی خطوط آب و فاضلاب شهری صرف شوند این قول و قرارها باعث شد تا حجم زیادی از مواد اولیه برای تولید لوله های پلی اتیلن از سوی شرکت خریداری اما پس از تغییر شرایط حاکمیتی کشور و عدم وصول تسهیلات وعده شده، منجر به تشدید بار هزینه های شرکت شد. ولی این تمام ماجرا نبود زیرا در برابر هزینه های مالی 17 میلیارد تومانی و زیان انباشته 83 میلیارد تومانی "پلوله"، رقم بزرگی به حساب نمی آید زیرا به فرض تسویه تمامی مطالبات، این عدد از 20 میلیارد تومان فراتر نمی رود.

در گاز لوله سود موهوم تقسیم کردند

به باور این کارشناس بازار سرمایه، تقسیم سود موهوم در مجامع سالانه و شناسایی سود از قراردادهای پیمانکاری به بهره برداری نرسیده، باعث شده تا مکانیزم شناسایی درآمد در شرکت گاز لوله شفاف نبوده و اگر هم قابل رویت باشند با معاملات درون گروهی در شرکت های تابعه آنرا پنهان و یا به افزایش سرمایه منتقل می کنند.

صادقی مقدم تنها 10 درصد از مشکلات گاز لوله را ناشی از مشکلات حاکم بر صنایع کشور می داند و معتقد است: 90 درصد این مصائب حال به تقصیر یا غیر عمد برگردن مدیران وقت شرکت سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی است که باعث ورشکستگی این شرکت شده اند.

وی می افزاید: پروسه ورشکستگی به معنای انحلال نبوده زیرا امکان دارد دادگاه رأی بر ورشکستگی همراه با انحلال یا بدون انحلال و به شرط ادامه فعالیت عملیاتی بدهد.

در این صورت چنانچه حکم بر ورشکستگی از سال 1385 داده شود بدون شک به نفع سهامداران حقیقی و حقوقی آن خواهد بود زیرا هزینه های مالی تحمیل شده از آن دوره را به حساب نمی آورد.

این میان بانک ها نیز با ارزیابی تناسبی از دارایی ها و بدهی های شرکت، وقتی با عدم تسویه مطالبات خود در این زمینه مواجه می شوند، با روی آوردن به مصالحه، بر تداوم فعالیت "پلوله" برای حفظ منافع خود رأی می دهند.

راه نجات "پلوله"

وی اعلام ورشکستگی را نوعی راه نجات شرکت ها برای رهایی از هزینه های هنگفت دانست و افزود: سهام بلوکی "پلوله" متأسفانه میراث مدیران قبلی است که اکنون به پرتفوی سرمایه گذاری ملی ایران تحمیل شده و سفره ای از آن برای "ونیکی" پهن نشده است.

جالب آنکه در سال های 84 و 83، بانک کارآفرین با فروش بلوک 11 درصدی سهام آن در بورس منافع بسیاری را کسب کرد.

در حال حاضر دادخواست ورشکستگی گاز لوله به مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران ارایه شده و تا زمانی که رأی دادگاه صادر نگردد، سازمان بورس نماد "پلوله" را بازگشایی نخواهد کرد.

وی در خاتمه گفت: سهم هایی مشابه "پلوله" شامل کربن ایران یا صنایع لاستیک سهند و غیره نیز با حاشیه های غیر واقعی و فارغ از تحلیل بورس بازانی مواجه است که انتظار وقوع اتفاق غیر منتظره در این شرکت ها را دارند.

به عنوان مثال در کربن ایران به فرض جابجایی کارخانه و فروش زمین آن، به دلیل لزوم فروش ماشین آلات به قیمت قراضه و واگذاری 40 درصد از ملک به شهرداری منطقه، همچنان به نقدینگی بیشتری علاوه بر مانده این واگذاری برای دایر کردن کارخانه جدید نیاز است.